Rak żołądka jest nowotworem złośliwym. Ze względu na swoje nieswoiste objawy (mało charakterystyczne, mogące wskazywać na inne schorzenia żołądka) jest często lekceważony przez chorych. To sprawia, że rozpoznanie tej choroby w początkowych stadiach jej rozwoju bywa bardzo trudne. Wystąpienie charakterystycznych objawów raka żołądka wiąże się już z zaawansowanym stadium choroby.
Nowotwory żołądka możemy podzielić na:
- Nowotwory łagodne – nigdy nie dają przerzutów, mają otaczającą torebkę, mogą rosnąć, ale nie niszczyć sąsiednich tkanek np. tłuszczak, włókniak, mięśniak.
- Nowotwory złośliwe (najczęstsze, ok. 90% chorych) – rak, mięśniak, chłoniak – dają przerzuty drogą naczyń krwionośnych i/lub limfatycznych, niszczą i naciekają przyległe tkanki, nie mają typowej dla nowotworów łagodnych torebki.
Rak żołądka najczęściej diagnozowany jest w zaawansowanym stadium, gdy występują przerzuty odległe (poza żołądek i okoliczne węzły chłonne). Rocznie w Polsce na nowotwory złośliwe żołądka zapada ok. 5 tysięcy osób.
Od wielu lat obserwuje się systematyczne zmniejszanie się liczby zachorowań na raka żołądka, co jest związane najprawdopodobniej z ograniczeniem spożycia produktów peklowanych i wędzonych, a także zastosowaniem skutecznej antybiotykoterapii zakażeń bakterią Helicobacter pylori.
CZYNNIKI RYZYKA
- nieodpowiednia dieta (bogata w sól, obfita w konserwowane i wędzone produkty oraz uboga w świeże owoce i warzywa),
- płeć (częściej występuje u mężczyzn),
- stan po częściowej resekcji żołądka,
- przynależność etniczna (częściej chorują Japończycy, Chińczycy, Koreańczycy, mieszkańcy Europy Południowej i Wschodniej oraz Ameryki Środkowej),
- niski status socjoekonomiczny,
- narażenie na czynniki chemiczne (górnicy, hutnicy, pracownicy przemysłu gumowego),
- grupa krwi A,
- występowanie polipów gruczolakowych, zmiany będącej uwypukleniem błony śluzowej żołądka, która wiąże się z ok 10-20% ryzykiem przemiany złośliwej,
- zakażenie Helicobacter pylori (bakteria ta jest przyczyną zwiększenia zapadalności na raka i chłoniaka żołądka, wywołuje przewlekłe zapalenie błony śluzowej prowadzące do przemian nowotworowych; przyjmuje się, że od zakażenia do rozwoju nowotworu mija powyżej 30 lat),
- palenie tytoniu (aż dwukrotny wzrost ryzyka),
- zachorowania na nowotwory żołądka w rodzinie (rodzice, dziadkowie, rodzeństwo),
- czynniki genetyczne (rzadkie zespoły, takie jak zespół Lyncha, Peutza-Jeghersa, Gardnera),
- choroba Addisona-Biermera – niedokrwistość złośliwa (w związku z zaburzeniami w układzie odpornościowym dochodzi do zaniku błony śluzowej żołądka, co wiąże się to ze wzrostem ryzyka zachorowania),
- choroba Menetriera (przerost błony śluzowej żołądka).
GENY
W przypadku raka żołądka ważna jest ocena ekspresji receptora HER-2 (receptor naskórkowego czynnika wzrostu typu 2), do niedawna oznaczany tylko w raku piersi. Stwierdzenie jego nadekspresji (większej ilości) na powierzchni komórki stwarza możliwość zastosowania terapii celowanej przy użyciu przeciwciała (nowej metody leczenia).